Integrated Marine Informations System - IMIS

Personen | Instituten | Publicaties | Projecten | Datasets | Kaarten
[ meld een fout in dit record ] Print deze pagina

ME-4b. Biomonitoring van visbestand in de Zeeschelde met behulp van fuiken (sinds 1995) [ME-4b. Biomonitoring of fish stocks in the Zeeschelde using fykes (since 1995)]
Contact: Breine, Jan

Toegang tot data
Beschikbaarheid: Creative Commons License Deze dataset valt onder een Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationaal-licentie.

Beschrijving
Langsheen de Zeeschelde wordt tweemaal per jaar vis bemonsterd met fuiken. De staalnamestations zijn zo gekozen dat ze een zo volledig mogelijk beeld geven van het visbestand van de Zeeschelde. meer

De stations bevinden zich in Zandvliet, Antwerpen, Appels, Kastel, Overbeke, Paardenschor en Steendorp. De netten staan op de laagwaterlijn en vangen vis bij hoog water. Een dag later worden de fuiken leeg gemaakt. De vissen worden geïdentificeerd, geteld, gemeten en gewogen. Nadien wordt de vis terug gezet in de rivier. Sinds 1995 werden ongeveer 60 vissoorten aangetroffen. Overal wordt sinds de start van de waarnemingen in 1995 een licht stijgende trend in de totale vangst genoteerd. Het merendeel (27%) van de vis die wordt gevangen in fuiken bestaat uit haring. Ook tong (24%) en bot (14%), twee platvissoorten, en blankvoorn (8%), een riviervis, komen er veel voor. Andere zeevissen zoals grondels en zeebaars alsook sommige trekvissen zoals fint, bot en spiering zwemmen de Zeeschelde op tot net voorbij Antwerpen. In de Zeeschelde stroomafwaarts Antwerpen vinden heel wat jonge zeevissen de geschikte omgeving om op te groeien. Veel voedsel in de vorm van plankton en aasgarnalen, relatief minder roofvis en een gunstig temperatuursregime stimuleren de groei van jonge vis. Het visbestand van de Zeeschelde ter hoogte van Antwerpen bestaat typisch uit paling, pos en driedoornige stekelbaars. Stroomopwaarts Antwerpen komen vooral zoetwatervissen voor die bestand zijn tegen vervuiling zoals brasem, kolblei en blankvoorn. Deze eurytope vissoorten stellen weinig eisen aan hun habitat. Typische stroomminnende riviervissen zoals winde of riviergrondel ontbreken er, onder meer omdat de relatie tussen de rivier en de omliggende alluviale vlakte werd doorbroken door bedijking. Deze vissen gebruiken dergelijke uiterwaarden langsheen een rivier immers om zich voort te planten. Het toevoegen van gecontroleerde overstromingsgebieden kan dus op termijn leiden tot het herstel van deze populaties.

Scope
Thema's:
Biologie, Biologie > Vis, Kustonderzoek (bv. stranden, estuaria)
Kernwoorden:
Marien/Kust, Zoet water, Brak water, Fuiken, Monitoring, Vis, Visbestanden, ANE, Schelde-estuarium, België, Zeeschelde, Antwerpen, België, Zeeschelde, Appels, België, Zeeschelde, Kastel (Moerzeke), België, Zeeschelde, Paardenschor, België, Zeeschelde, Steendorp, België, Zeeschelde, Zandvliet, Abramis brama (Linnaeus, 1758), Alburnus alburnus (Linnaeus, 1758), Alosa fallax (Lacepède, 1803), Anguilla anguilla (Linnaeus, 1758), Blicca bjoerkna (Linnaeus, 1758), Carassius auratus (Linnaeus, 1758), Carassius carassius (Linnaeus, 1758), Clupea harengus Linnaeus, 1758, Crangon crangon (Linnaeus, 1758), Cyprinus carpio Linnaeus, 1758, Dicentrarchus labrax (Linnaeus, 1758), Eriocheir sinensis H. Milne Edwards, 1853, Gasterosteus aculeatus Linnaeus, 1758, Gymnocephalus cernuus (Linnaeus, 1758), Hippolyte varians Leach, 1814, Lampetra fluviatilis (Linnaeus, 1758), Leucaspius delineatus (Heckel, 1843), Liza ramada (Risso, 1827), Perca (Stizostedion) lucioperca (Linnaeus, 1758), Perca fluviatilis Linnaeus, 1758, Pleuronectes flesus Linnaeus, 1758, Pomatoschistus microps (Krøyer, 1838), Pomatoschistus minutus (Pallas, 1770), Pseudorasbora parva (Temminck & Schlegel, 1846), Pungitius pungitius (Linnaeus, 1758), Rhodeus sericeus (Pallas, 1776), Rutilus aula (Bonaparte, 1841), Rutilus rutilus (Linnaeus, 1758)

Geografische spreiding
ANE, Schelde-estuarium [Marine Regions]
België, Zeeschelde, Antwerpen [Marine Regions]
België, Zeeschelde, Appels [Marine Regions]
België, Zeeschelde, Kastel (Moerzeke) [Marine Regions]
België, Zeeschelde, Paardenschor [Marine Regions]
België, Zeeschelde, Steendorp [Marine Regions]
België, Zeeschelde, Zandvliet [Marine Regions]

Spreiding in de tijd
Vanaf 1995 [Gestart]
Tweemaal per jaar

Taxonomic coverage
Abramis brama (Linnaeus, 1758) [WoRMS]
Alburnus alburnus (Linnaeus, 1758) [WoRMS]
Alosa fallax (Lacepède, 1803) [WoRMS]
Anguilla anguilla (Linnaeus, 1758) [WoRMS]
Blicca bjoerkna (Linnaeus, 1758) [WoRMS]
Carassius auratus (Linnaeus, 1758) [WoRMS]
Carassius carassius (Linnaeus, 1758) [WoRMS]
Clupea harengus Linnaeus, 1758 [WoRMS]
Crangon crangon (Linnaeus, 1758) [WoRMS]
Cyprinus carpio Linnaeus, 1758 [WoRMS]
Dicentrarchus labrax (Linnaeus, 1758) [WoRMS]
Eriocheir sinensis H. Milne Edwards, 1853 [WoRMS]
Gasterosteus aculeatus Linnaeus, 1758 [WoRMS]
Gymnocephalus cernuus (Linnaeus, 1758) [WoRMS]
Hippolyte varians Leach, 1814 [WoRMS]
Lampetra fluviatilis (Linnaeus, 1758) [WoRMS]
Leucaspius delineatus (Heckel, 1843) [WoRMS]
Liza ramada (Risso, 1827) [WoRMS]
Perca (Stizostedion) lucioperca (Linnaeus, 1758) [WoRMS]
Perca fluviatilis Linnaeus, 1758 [WoRMS]
Pleuronectes flesus Linnaeus, 1758 [WoRMS]
Pomatoschistus microps (Krøyer, 1838) [WoRMS]
Pomatoschistus minutus (Pallas, 1770) [WoRMS]
Pseudorasbora parva (Temminck & Schlegel, 1846) [WoRMS]
Pungitius pungitius (Linnaeus, 1758) [WoRMS]
Rhodeus sericeus (Pallas, 1776) [WoRMS]
Rutilus aula (Bonaparte, 1841) [WoRMS]
Rutilus rutilus (Linnaeus, 1758) [WoRMS]

Parameters
Jaarlijks gemiddeld aantal vissen per fuiketmaal
pH-zuurtegraad
Saliniteit
Turbiditeit
Watertemperatuur
Zuurstofconcentratie
Zuurstofpercentage

Bijdrage door
Vlaamse overheid; Beleidsdomein Leefmilieu, Natuur en Energie; Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek; Afdeling Biodiversiteit en Natuurlijk Milieu; Onderzoeksgroep Soortendiversiteit, meerdata creatordata eigenaar
Katholieke Universiteit Leuven; Departement Biologie; Afdeling Dierenecologie en -systematiek; Diversiteit en Systematiek van Dieren, meerdata creator

Gerelateerde datasets
Maakt deel uit van:
ME-4 Biomonitoring van visbestand in de Zeeschelde met dubbele schietfuiken, meer
Dataset delen:
Opvolging van het visbestand van de Zeeschelde (sinds 2001), meer
Temporele en ruimtelijke patronen van vissen en kreeftachtigen in de Zeeschelde (1997), meer
Temporele patronen van vissen en kreeftachtigen in de Beneden-Zeeschelde t.h.v. Doel (1995), meer
Vrijwilligersnetwerk voor de opvolging van het visbestand in de Zeeschelde en de Rupel (sinds 2007), meer
Andere relatie:
ME-4a Biomonitoring van visbestand uit koelwater opname te Doel, meer

Publicatie
Gebaseerd op deze dataset
Breine, J.; Van Thuyne, G. (2013). Opvolging van het visbestand van de Zeeschelde met ankerkuilvisserij: Resultaten voor 2013. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, INBO.R.2013.1020474. Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek: Brussel. 40 pp., meer
Breine, J.; Van Thuyne, G. (2013). Opvolging van het visbestand van de Zeeschelde: resultaten voor 2012. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, INBO.R.2013.13. Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO): Brussel. 66 pp., meer
Breine, J.; Van Thuyne, G. (2012). Opvolging van het visbestand van de Zeeschelde: resultaten voor 2011. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, INBO.R.2012.24. Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO): Brussel. 50 pp., meer
Breine, J. et al. (2012). Opvolging van het visbestand van de Zeeschelde met ankerkuilvisserij: Resultaten voor 2012. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, INBO.R.2012.38. Instituut voor Natuur en Bosonderzoek, Brussel: Brussel. 53 + bijlagen pp., meer
Breine, J. et al. (2011). Opvolging van het visbestand van de Zeeschelde: resultaten voor 2010. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, R.2011.4. Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO): Brussel. 33 + bijlagen pp., meer
Breine, J. et al. (2010). Opvolging van het visbestand van de Zeeschelde: resultaten voor 2008-2009. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, R.2010.13. INBO: Brussel. 34 pp., meer
Guelinckx, J. et al. (2008). Opvolging van het visbestand van de Zeeschelde: resultaten voor 2007. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, R.2008.39. Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek: Brussel. 47 pp., meer
Cuveliers, E. et al. (2007). Opvolging van het visbestand van de Zeeschelde: resultaten voor 2006. Studierapport in opdracht van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. Rapport van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, R.2007.48. Laboratorium voor Aquatische Ecologie: Leuven. 42 pp., meer
Stevens, M. et al. (2006). Opvolging van het visbestand van de Zeeschelde: resultaten voor 2005. Studierapport in opdracht van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. Rapport van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, R.2006.45. Laboratorium voor Aquatische Ecologie: Leuven. 35 pp., meer
Maes, J. et al. (2005). Opvolging van het visbestand van de Zeeschelde: resultaten voor 2004. Studierapport in opdracht van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. Laboratorium voor Aquatische Ecologie: Leuven. 43 pp., meer
Maes, J. et al. (2005). Opvolging van het visbestand van de Zeeschelde: resultaten voor 2004. Laboratorium voor Aquatische Ecologie: Leuven. 43 pp., meer
Maes, J. (2004). Het visbestand van de Zeeschelde: actuele toestand en trends op basis van vismonitoring. Katholieke Universiteit Leuven (KUL): Leuven. 38 slides pp., meer
Maes, J. et al. (2003). Opvolging van het visbestand van de Zeeschelde: resultaten voor 2002. Katholieke Universiteit Leuven (KUL): Leuven. 28, 7 tables pp., meer
Maes, J. et al. (2003). Opvolging van het visbestand van de Zeeschelde: resultaten voor 2003. Studierapport in opdracht van het Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer. Laboratorium voor Aquatische Ecologie: Leuven. 16 pp., meer
Ercken, D. et al. (2002). Opvolging van het visbestand van de Zeeschelde: Studierapport in opdracht van VIBNA. Katholieke Universiteit Leuven, Laboratorium voor Aquatische Ecologie: Leuven. 31 pp., meer


Dataset status: Gestart
Data type: Data
Data oorsprong: Monitoring: veldonderzoek
Metadatarecord aangemaakt: 2005-08-30
Informatie laatst gewijzigd: 2017-06-12
Alle informatie in het Integrated Marine Information System (IMIS) valt onder het VLIZ Privacy beleid